Komunikat prasowy | Wzrost zachorowań na nowotwory u dzieci w Polsce w latach 1996-2020 – wyniki ogólnopolskiej analizy

W ostatnim czasie ukazał się artykuł w czasopiśmie European Journal of Cancer pt. „Increasing childhood cancer incidence in Poland in 1996-2020”, który podsumowuje 25 lat danych o zachorowaniach na nowotwory u dzieci w Polsce. Autorzy analizują trendy od 1996 do 2020 roku i pokazują, że po „wyrównaniu” różnic w liczebności i wieku dzieci (standaryzacja) wskaźnik nowych rozpoznań systematycznie rósł. W ostatnim pięcioleciu badania (2016-2020) standaryzowany wskaźnik (ASR) wyniósł 167,9 na milion, co jest zbliżone do wartości obserwowanych w wielu krajach Europy.

Badanie objęło 25 lat danych z Polskiej Klinicznej Bazy Danych Nowotworów Dziecięcych i odnotowało 26 863 nowe rozpoznania w grupie 0-17 lat (z czego 21 904 dotyczyło dzieci do 14. roku życia). Najczęstsze rozpoznania to białaczki (27,5%), guzy ośrodkowego układu nerwowego (19,9%) i chłoniaki (13,75%). Choroby częściej dotyczyły chłopców (łączny wskaźnik M/K: 1,24).

Jak podkreśla prof. Jerzy Kowalczyk z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie: „Dane z 25 lat pokazują, że w Polsce, tak jak w wielu krajach Europy, na każdy milion dzieci przypada coraz więcej nowych rozpoznań nowotworów. W ostatnim pięcioleciu wskaźnik wyniósł 167,9 na milion. To efekt zarówno lepszej diagnostyki, jak i realnych zmian epidemiologicznych. Dzięki wspólnemu systemowi 18 ośrodków mamy wiarygodny obraz sytuacji i możemy szybciej planować działania, by dzieci w całej Polsce miały równy dostęp do nowoczesnej diagnostyki i leczenia”.

Choć średnia roczna liczba nowych rozpoznań pozostawała podobna, w tym czasie liczba dzieci w Polsce spadła. Po uwzględnieniu tych zmian oznacza to realny wzrost zapadalności o 23,3% w latach 1996-2020. Wartości ASR dla dzieci 0-14 lat w kolejnych pięcioleciach wynosiły: 128,7; 148,0; 148,8; 158,7; 167,9, a większość zmian między okresami była statystycznie istotna (p < 0,01).

Na wiarygodność wyników wpływa ogólnokrajowy zasięg bazy – dane pochodzą z 18 wyspecjalizowanych ośrodków onkologii i hematologii dziecięcej autoryzowanych przez NFZ, współpracujących w ramach Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej (PTOHD). Dzięki temu obejmują zasadniczo wszystkie dzieci z chorobą nowotworową diagnozowane i leczone w Polsce.

Co to oznacza dla rodzin i systemu?

• Polska nie odbiega od trendu europejskiego: po standaryzacji wskaźniki zachorowań rosną.
• Część wzrostu może wynikać z lepszej diagnostyki, ale nie tłumaczy to całego zjawiska.
• Warto dalej doskonalić zbieranie danych klinicznych i wdrożyć systemowe „Toronto staging” dla nowotworów dziecięcych, aby lepiej monitorować postępy i różnice regionalne.

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem pt. „Zmiany w zapadalności na nowotwory dziecięce w Polsce w latach 1996–2020: analiza rejestrowa”.